ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ: Αγάπη προς την πατρίδα, "...ένα από τα πιό βαθειά συναισθήματα, τα καθαγιασμένα από τους αιώνες, από τις χιλιάδες των χρόνων της ιδιαίτερης ύπαρξης των πατρίδων" (Λένιν:Έργα). Ο πατριωτισμός δεν είναι προϊόν κάποιου μυστηριώδους "εθνικού πνεύματος" ή της "ψυχής της φυλής", όπως διακηρύσσουν οι αστοί κοινωνιολόγοι, αλλά έχει προέλθει από καθορισμένες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Είναι ένα ιστορικό φαινόμενο, του οποίου το περιεχόμενο ποικίλλει ανάλογα με την εποχή.
Βασικό στοιχείο της κοινωνικής συνείδησης, ο πατριωτισμός απέκτησε μιαν ιδιαίτερη σπουδαιότητα και διεδραμάτισε πρωταρχικό ρόλο στην εποχή του σχηματισμού των εθνοτήτων, στην εποχή της ανόδου του καπιταλισμού, τότε που η αστική τάξη, παραμερίζοντας το φεουδαρχικό καθεστώς και βάζοντας τέλος στην κατακερμάτιση των εθνών σε φέουδα, συγκέντρωνε και ενοποιούσε τα έθνη, τότε που παρουσιαζότανε σαν ο μοναδικός εκπρόσωπος του έθνους,Εν τούτοις, στην πορεία τις ιστορικής εξέλιξης και στον βαθμό που οξύνονταν ο ανταγωνισμός των τάξεων στους κόλπους των αστικών εθνών, η απάτη και η υποκρισία του πατριωτισμού των αστών απέβαιναν όλο και περισσότερο έκδηλες. Κάτω από τη σημαία του πατριωτισμού η αστική τάξη έβαζε σε ενέργεια τα κατακτητικά, τα αρπακτικά της σχέδια. Έσπερνε τη δυσπιστία και το μίσος του έθνους της ενάντια στα άλλα έθνη. Προκειμένου να διασφαλίζει τα κέρδη της και να κρατάει τους εργαζόμενους στην υποταγή της, κάτω απ'την κυριαρχία της, πρόδιδε τα συμφέροντα του έθνους, πρόδιδε την πατρίδα."Το κεφάλαιο βάζει τη συμμαχία καπιταλιστών, όλων των χωρών ενάντια στους εργαζόμενους, πάνω από τα συμφέροντα της πατρίδος, του λαού και κάθε τι άλλου..." (Λένιν: Έργα) .Τα ανώτατα στρώματα της σύγχρονης αστικής τάξης ξεπουλούν ανοικτά τα εθνικά συμφέροντα, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα προσωπικά ή τα ταξικά τους συμφέροντα. Πραγματικοί πατριώτες είναι μόνο οι εργαζόμενοι, που είναι οι πιο συνεπείς υπερασπιστές της εθνικής ανεξαρτησίας γιατί αγωνίζονται τόσο ενάντια στους ξένους επιδρομείς όσο και κατά του ζυγού της δικής τους αστικής τάξης. Αυτοί αποτελούν το σύνολο του έθνους και όχι η δράκα των καπιταλιστών, των εκμεταλλευτών τους, που προσαρμόζουν τα συμφέροντα του έθνους στα δικά τους ατομικά συμφέροντα.Τα πατριωτικά ιδανικά συνίστανται στην απαλλαγή της πατρίδας-και φυσικά όχι των βουνών της αλλά των ανθρώπων που την απαρτίζουν- από την σκλαβιά, την καταπίεση, την εκμετάλλευση, ανεξάρτητα αν οι εκμεταλλευτές είναι ντόπιοι ή ξένοι. Συνίσταται στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την πλήρη ανάπτυξη όλων των ανθρώπων που εργάζονται και μοχθούν για την πατρίδα."Μήπως άραγε είναι ξένο σε μας τους προλετάριους, τους συνειδητούς μεγαλορώσους το συναίσθημα της εθνικής υπερηφάνειας; Ασφαλώς όχι. Αγαπούμε τη γλώσσα και την πατρίδα μας-γι'αυτά ακριβώς εργαζόμαστε περισσότερο, για να ανεβάσουμε δηλαδή τις εργαζόμενες μάζες της (δηλαδή τα 9/10 του πληθυσμού) σε μια συνειδητή δημοκρατική και σοσιαλιστική ζωή. Το πιο οδυνηρό είναι το να βλέπουμε, το να νιώθουμε σε τι ταπεινώσεις, σε τι καταπιέσεις, σε τι ερημώσεις υποβάλλουν την όμορφη πατρίδα μας οι τσαρικοί δήμιοι, οι ευγενείς, οι καπιταλιστές" (Λένιν: Έργα)
[ακολουθεί μια περιγραφή του αληθινού εργατικού ρώσικου πατριωτισμού και πώς απέκτησε ο Ρώσικος λαός μια αληθινή πατρίδα μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, και τέλος κλείνει με τα εξής:]
Στις σύγχρονες καπιταλιστικές χώρες, ο πραγματικός, ο γνήσιος πατριωτισμός εκπροσωπείται μόνο από τις εργαζόμενες μάζες. Αυτές μάχονται για την εθνική ανεξαρτησία, αυτές αντιστέκονται σε όλες τις απόπειρες των ιμπεριαλιστών που επιδιώκουν να υποδουλώσουν την χώρα τους.
Κάνοντας λοιπόν το ταξικό (άρα και πατριωτικό) μας καθήκον, οφείλουμε να δώσουμε στην χώρα μας την αληθινή της ελευθερία, απαλλάσσοντάς τη από την αστική δικτατορία και το διεθνή ιμπεριαλισμό.
